Koordynacja w zakresie orzecznictwa lekarskiego – państwa Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcaria

Postępowanie związane z wydawaniem orzeczeń i opinii lekarskich, które są niezbędne do uzyskania świadczeń pieniężnych podlegających koordynacji wspólnotowej i uzależnionych od stwierdzenia niezdolności do pracy, następuje na podstawie przepisów prawa wspólnotowego.

Lekarz orzecznik i komisja lekarska ZUS przy wydawaniu orzeczeń stosują zasady orzekania o niezdolności do pracy określone w ustawodawstwie polskim.

Orzeczenia dla osób, które mieszkają za granicą: w państwach Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Szwajcarii i ubiegają się o polskie świadczenia emerytalno-rentowe z tytułu niezdolności do pracy, wydają lekarze orzecznicy Oddziałów ZUS w:

• Bydgoszczy - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i mieszkają we Włoszech lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio we Włoszech),
• Chrzanowie - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i mieszkają w Belgii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Belgii),
• Częstochowie i Gdańsku - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Wielkiej Brytanii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Wielkiej Brytanii),
• Krakowie - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Holandii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Holandii),
• Lublinie - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Irlandii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Irlandii),
• Łodzi (I Oddział) - dla  osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i mieszkają: na Cyprze, w Grecji, w Hiszpanii, na Malcie, w Portugalii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Nowym Sączu - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Czechach albo na Słowacji lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Tarnowie - dla osób, które  mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Austrii, Lichensteinie, Słowenii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Opolu, Elblągu, Płocku lub Wałbrzychu - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają w Niemczech lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w Niemczech), 
• Szczecinie - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Estonii, Finlandii, Islandii, na Litwie, na Łotwie, w Norwegii, Szwecji lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Toruniu - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Danii, na Wegrzech lub w Szwajcarii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach), 
• Warszawie (II Oddział) - dla osób, które mają tylko polskie okresy ubezpieczenia i  mieszkają: w Bułgarii, Chorwacji, we Francji, Luksemburgu, Rumunii lub mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (ostatnio w tych państwach).

Sprzeciwy od orzeczeń lekarzy orzeczników rozpatrywane są przez komisje lekarskie w Oddziale ZUS w:

• Bydgoszczy - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale oraz w Oddziale w Toruniu;
• Chorzowie - od orzeczeń wydanych w Oddziale w Częstochowie;
• Gdańsku – od orzeczeń wydanych w tym Oddziale oraz w Oddziale w Elblągu;
• Lublinie - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Łodzi (I Oddział) – od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Krakowie - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale oraz w Oddziale w Chrzanowie, Oddziale w Nowym Sączu i Oddziale w Tarnowie;
• Opolu - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Szczecinie - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale;
• Warszawie (II Oddział) - od orzeczeń wydanych w tym Oddziale oraz w Oddziale w Płocku;
• Wrocławiu - od orzeczeń wydanych w Oddziale w Wałbrzychu.

Orzeczenia i opinie lekarskie dla osób, które mieszkają w Polsce i ubiegają się o świadczenia z tytułu niezdolności do pracy oraz mają łączone okresy ubezpieczenia polskie i zagraniczne (w państwach UE/EOG/Szwajcarii), wydają lekarze orzecznicy oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tych osób w Polsce.

Sprzeciwy od orzeczeń lekarzy orzeczników wydanych w tych sprawach – rozpatrują komisje lekarskie – zgodnie z ich właściwością terytorialną.

Opinie lekarskie dla osób, które mieszkają w Polsce i występują wyłącznie o zagraniczne świadczenia z tytułu niezdolności do pracy, wydają lekarze orzecznicy oddziału ZUS właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tych osób.

Orzeczenia w sprawie ustalania uprawnień do świadczenia rehabilitacyjnego wydają dla osób:

• ubezpieczonych w Polsce, które mieszkają lub przebywają za granicą –  lekarze orzecznicy oddziału ZUS właściwego ze względu na siedzibę płatnika składek,
• podlegających ubezpieczeniu chorobowemu w Polsce z tytułu zatrudnienia u pracodawcy zagranicznego – lekarze orzecznicy oddziału ZUS, w którym rozliczane są składki na ubezpieczenia społeczne.

Podstawa prawna

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2017 r.