Ścieżka nawigacji

Osobista opieka nad dzieckiem – kiedy ZUS nie opłaca składek

Osobista opieka nad dzieckiem – kiedy ZUS nie opłaca składek

Data aktualizacji: 16 kwietnia 2021

Kiedy nie jesteś objęty ubezpieczeniami społecznymi z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem 

Nie jesteś objęty ubezpieczeniem emerytalnym ani ubezpieczeniami rentowymi z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, jeśli spełniasz przynajmniej jeden z poniższych warunków: 

  • masz ustalone prawo do emerytury lub renty; 
  • jesteś objęty ubezpieczeniem emerytalnym i ubezpieczeniami rentowymi z innego tytułu, czyli: 
    • pracujesz na podstawie umowy o pracę,
    • pracujesz na podstawie umowy o pracę nakładczą,
    • jesteś członkiem rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub spółdzielni kółek rolniczych,
    • wykonujesz umowę zlecenia lub równoważną,
    • prowadzisz pozarolniczą działalność,
    • współpracujesz (jako osoba bliska):
      • przy prowadzeniu pozarolniczej działalności,
      • przy wykonywaniu umowy zlecenia lub równoważnej,
      • z osobą korzystającą z ulgi na start,
    • pobierasz uposażenie posła lub senatora, 
    • pobierasz stypendium sportowe,
    • pobierasz stypendium dla słuchaczy Krajowej Szkoły Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego,
    • pracujesz odpłatnie na podstawie skierowania w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania,
    • pobierasz zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne albo stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostałeś skierowany przez powiatowy urząd pracy (PUP),
    • pobierasz stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostałeś skierowany przez inny niż PUP podmiot,
    • pobierasz stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych,
    • jesteś duchownym,
    • jesteś żołnierzem niezawodowym, który pełni czynną służbę wojskową, np. odbywasz ćwiczenia wojskowe,
    • odbywasz służbę zastępczą,
    • przebywasz na urlopie wychowawczym lub pobierasz zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
    • pobierasz świadczenie socjalne wypłacane w czasie urlopu,
    • pobierasz zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia,
    • pobierasz wynagrodzenie, które przysługuje w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy,
    • pobierasz świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia,
    • jesteś członkiem rady nadzorczej i dostajesz za to wynagrodzenie.

Kiedy nie jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem 

Nie jesteś objęty ubezpieczeniem zdrowotnym z tytułu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, jeśli jesteś objęty tym ubezpieczeniem z innego tytułu, czyli jako: 

  • rolnik lub domownik rolnika,  
  • pracownik, 
  • osoba, która prowadzi działalność pozarolniczą lub współpracuje z osobą, która prowadzi taką działalność (nie dotyczy okresu, w którym zawiesiłeś wykonywanie działalności gospodarczej, 
  • wykonawca pracy nakładczej, 
  • osoba, która wykonuje umowę zlecenia lub równoważną
  • duchowny, 
  • członek rolniczej spółdzielni produkcyjnej, spółdzielni kółek rolniczych lub członek jego rodziny, 
  • osoba, która pobiera świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu,  
  • osoba, która pobiera zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia,  
  • osoba, która pobiera wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie,  
  • osoba, która pobiera świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia, 
  • osoba, która korzysta z ulgi na start albo z taką osobą współpracuje (nie dotyczy okresu, w którym zawiesiłeś działalność), 
  • żołnierz, który odbywa zasadniczą służbę wojskową, przeszkolenie wojskowe, ćwiczenia wojskowe, pełni terytorialną służbę wojskową, służbę kandydacką, służbę przygotowawczą lub służbę wojskową w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny – o ile nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem z innego tytułu,
  • osoba, która odbywa służbę zastępczą,
  • osoba, która podlega kwalifikacji wojskowej, ponieważ pełnisz służbę w Policji, Straży Granicznej lub Służbie Ochrony Państwa,
  • żołnierz zawodowy lub żołnierz, który odbywa nadterminową zasadniczą służbę wojskową lub służbę okresową,
  • funkcjonariusz, który podlega zaopatrzeniu emerytalnemu według zasad branżowych,
  • poseł, który pobiera uposażenie poselskie,
  • senator, który pobiera uposażenie senatorskie,
  • sędzia lub prokurator,
  • ławnik sądowy, który nie jest objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu,
  • emeryt lub rencista, osoba w stanie spoczynku, która pobiera uposażenie lub uposażenie rodzinne, osoba, która pobiera uposażenie po zwolnieniu ze służby lub świadczenie pieniężne o takim samym charakterze,
  • osoba, która pobiera rodzicielskie świadczenie uzupełniające, 
  • student lub doktorant i nie jesteś objęty obowiązkowym ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu – o ile jesteś obywatelem państwa członkowskiego UE lub EFTA,
  • alumn wyższego seminarium duchownego albo teologicznego, postulant, nowicjusz lub juniorysta zakonu męskiego albo żeńskiego lub ich odpowiednika – o ile jesteś obywatelem państwa członkowskiego UE lub EFTA,
  • słuchacz Krajowej Szkoły Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego,
  • osoba, która nie jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym z innego tytułu, a jest w jednej z poniższych sytuacji: 
    • jest uczniem lub słuchaczem zakładu kształcenia nauczycieli w rozumieniu przepisów o systemie oświaty,
    • pobiera stypendium sportowe po ukończeniu 15 roku życia,
    • jest osobą bezrobotną,
    • pobiera stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostałeś skierowany przez podmiot inny niż PUP,
    • pobiera zasiłek przedemerytalny lub świadczenie przedemerytalne,
    • nie pobiera zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego z przyczyn określonych w art. 27 ust. 1 pkt 3-6 i ust. 2 ustawy z dnia 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu (link do Internetowego Systemu Aktów Prawnych [ISAP]),
    • pobiera zasiłek stały z pomocy społecznej,
    • uzyskała w Rzeczypospolitej Polskiej status uchodźcy lub ochronę uzupełniającą, jest objęta indywidualnym programem integracji na podstawie przepisów o pomocy społecznej,
    • pobiera jedno z poniższych świadczeń:  
      • specjalny zasiłek opiekuńczy,
      • dodatek do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania – przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,
    • pobiera świadczenie pielęgnacyjne – przyznane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych,
    • pobiera zasiłek dla opiekuna – przyznany na podstawie przepisów o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów,
    • jest osobą bezdomną, która wychodzi z bezdomności,
    • jest objęty indywidualnym programem zatrudnienia socjalnego lub realizuje kontrakt socjalny w wyniku zastosowania procedury, o której mowa w art. 50 ust. 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (link do ISAP),
    • jest cywilną niewidomą ofiarą działań wojennych,
    • korzysta z urlopu wychowawczego,
    • jest uprawniony do świadczeń alimentacyjnych na podstawie ugody sądowej lub prawomocnego orzeczenia sądu,
    • jest rolnikiem albo domownikiem, który nie jest objęty ubezpieczeniem społecznym rolników z mocy ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (link do ISAP), 
  • osoba, która jest członkiem rady nadzorczej i mieszka na terytorium Polski,
  • osoba, która jest aplikantem Krajowej Szkoły Sądownictwa i Prokuratury, 
  • osoba, która pobiera nauczycielskie świadczenia kompensacyjne,
  • osoba, która jest kombatantem lub osobą represjonowaną i nie jest objęta ubezpieczeniami społecznymi w Polsce i nie pobiera emerytury lub renty.

Szczegółowe zasady objęcia ubezpieczeniami, ustalania podstawy wymiaru składek oraz warunki, jakie musisz spełnić Ty i dziecko, aby mogły być za Ciebie opłacane składki, znajdziesz w artykule nt. rodzajów ubezpieczeń i podstawy wymiaru składek osób sprawujących osobistą opiekę nad dzieckiem.