Międzynarodowa Organizacja Pracy

Międzynarodowa Organizacja Pracy
(International Labour Organization - ILO, Organisation Internationale du Travail - OIT)

Międzynarodowa Organizacja Pracy została utworzona 28 czerwca 1919 r. na paryskiej konferencji pokojowej, jako autonomiczna organizacja stowarzyszona z Ligą Narodów. Przejęła działalność Międzynarodowego Biura Pracy. Siedziba ILO znajduje się w Genewie.

Cele

MOP podejmuje międzynarodowe inicjatywy - na zasadzie wspólnego działania przedstawicieli rządów, organizacji pracodawców i pracowników - w celu poprawy warunków pracy i życia pracujących, likwidacji bezrobocia, zagwarantowania pracującym odpowiednich zarobków, likwidacji dyskryminacji w dziedzinie zatrudnienia i szkolenia, ochrony pracy dzieci, młodzieży i kobiet, ochrony pracowników w przypadku ich chorób i schorzeń zawodowych, uznania zasady swobodnego stowarzyszania się, organizowania kształcenia zawodowego i technicznego.

Członkostwo

Obecnie członkami Międzynarodowej Organizacji Pracy jest 161 państw. Polska jest członkiem MOP od 1919 r. Umowa założycielska przewiduje możliwość wystąpienia z MOP, może to nastąpić w 2 lata po zawiadomieniu organizacji o zamiarze wystąpienia.

Organy

Międzynarodowa Konferencja Pracy - naczelny organ MOP, składa się z delegatów (po czterech) wszystkich członków, 2. delegatów każdego państwa członkowskiego powinno reprezentować rząd, 1 delegat pracodawców i 1 delegat pracowników. Konferencja zbiera się raz w roku w Genewie. Podstawowym jej zadaniem jest formułowanie projektów konwencji i zaleceń, których uchwalenie wymaga 2/3 głosów obecnych delegacji.

Rada Administracji - jest to organ zarządzający. Składa się z 56. osób: 28 przedstawicieli rządów, 14 - pracodawców i 14 - pracowników. Są oni wybierani przez Konferencję, przy czym 10 miejsc rządowych jest zarezerwowanych dla państw odgrywających największą rolę w przemyśle. Rada sprawuje ogólny nadzór nad działalnością Międzynarodowego Biura Pracy i innych organów ILO, określa politykę i program działania ILO, mianuje Dyrektora Generalnego, przygotowuje pracę i porządek dzienny Konferencji. Zbiera się 3-4 razy w roku.

Międzynarodowe Biuro Pracy - pełni, na czele z Dyrektorem Generalnym, który jest równocześnie Sekretarzem Generalnym Konferencji - funkcje organu administracyjnego. Biuro przygotowuje niezbędną dokumentację dla Konferencji, wykonuje pewne funkcje kontrolne w związku z uchwalonymi przez Konferencję konwencjami, publikuje materiały organizacji. 
ILO ma liczne organy pomocnicze, dziesiątki komitetów, komisji oraz 3 instytuty naukowo-badawcze, jak też biura regionalne: dla Afryki w Addis Abebie, dla Azji w Bangkoku, dla Karaibów w Port-of-Spain, dla Europy w Genewie, dla Wspólnot Europejskich w Brukseli, dla Ameryki Łacińskiej w Limie, dla Bliskiego Wschodu w Bejrucie.

Działalność

Podstawową formą realizacji celów ILO jest opracowywanie i uchwalanie międzynarodowych konwencji i zaleceń, których celem jest poprawa i ochrona warunków pracy i życia mas pracujących, oraz kontrolowanie ich realizacji przez państwa, które je ratyfikowały.

Jedną z najważniejszych konwencji, jest Konwencja Nr 102, dotycząca minimalnych norm zabezpieczenia społecznego, przyjęta w Genewie dnia 28 czerwca 1952 r., ratyfikowana przez Polskę w 2003 r.

W latach 1919-1992 ILO uchwaliła 173 konwencje w sprawie prawa do pracy. Z inicjatywy Polski, podjętej na forum ILO 1977, organizacja wszczęła prace nad projektem jednej z takich konwencji. W ten sposób ILO tworzy stopniowo międzynarodowy kodeks pracy. Członkowie ILO nie są zobowiązani do ratyfikacji konwencji, lecz jedynie do ich przeciwstawienia swym organom wewnętrznym. 
Do 1984 roku liczba ratyfikowanych konwencji wynosiła ponad 5,2 tys. Państwa, które ratyfikowały poszczególne konwencje, zobowiązane są składać ILO sprawozdania nt. kroków podjętych w celu ich realizacji. Organizacje związkowe tych państw mogą zaskarżać do Rady Administracyjnej ILO rządy, które nie przestrzegają powyższych konwencji, a Rada - poza oficjalnym stwierdzeniem, iż rząd faktycznie łamie postanowienia konwencji - może podejmować względem niego sankcje. 
W przypadku konwencji nie ratyfikowanych państwo ma obowiązek informować o obowiązujących w nim aktach prawnych w zakresie problematyki będącej przedmiotem tych konwencji. 
W 1969 r. ILO podjęła realizację Światowego Programu Zatrudnienia, szczególnie w krajach rozwijających się. Jednocześnie realizuje Międzynarodowy Program Doskonalenia Warunków i Środowiska Pracy. Stale przygotowuje propozycje rozwiązywania aktualnych w danym czasie problemów socjalno-bytowych. 
ILO prowadzi aktywną działalność w zakresie pomocy technicznej dla krajów rozwijających się, opartej przede wszystkim na funduszach uzyskiwanych z Programu Organizacji Narodów Zjednoczonych do Spraw Rozwoju. 
ILO prowadzi również szeroko zakrojoną działalność badawczą i szkoleniową, głównie kadr z krajów rozwijających się. Działalność badawcza koncentruje się przede wszystkim na problemach stosunków na rynku pracy, polityki społecznej, integracji międzynarodowej, partycypacji społecznej. Działalność ta prowadzona jest głównie w 3 ośrodkach ILO: Międzynarodowym Ośrodku Zaawansowanego Szkolenia Technicznego i Zawodowego w Turynie, Międzyamerykańskim Ośrodku Badań i Dokumentacji Szkolenia Zawodowego w Montevideo i Międzynarodowym Instytucie Studiów Pracy w Genewie. Organizuje liczne seminaria i sympozja, konferencje regionalne. Za swą działalność ILO została nagrodzona w 1969 r. Pokojową Nagrodą Nobla.

Publikacje

ILO wydaje: "ILO-Information", "International Labour Review", "Official Bulletin", "Legislative Series", "Bulletin of Labour Statistics", "Yearbook of Labour Statistics", "CRIF Abstracts". Ponadto ILO wydaje studia międzynarodowe, raporty i opracowania dotyczące polityki socjalnej, warunków pracy, ubezpieczeń społecznych, szkolenia zawodowego, sprawozdania z organizowanych konferencji, seminariów i sympozjów.

Współpraca z innymi organizacjami

ILO ma status wyspecjalizowanej organizacji ONZ na podstawie specjalnego układu z tą organizacją. Ma umowy o współpracy z WHO, UNESCO, IMO i WE. Współpracuje także ze 112 innymi międzynarodowymi organizacjami międzypaństwowymi i kilkudziesięcioma międzynarodowymi organizacjami niepaństwowymi. W tym ostatnim przypadku przyznaje jeden z trzech statusów konsultacyjnych organizacjom zainteresowanym tylko niektórymi dziedzinami tej działalności. W 1992 r. - 8 organizacji miało generalny status konsultacyjny, 13 - regionalny status konsultacyjny, a 137 - wpis na listę specjalną.