Zanim wyślesz petycję

Zagadnienia związane ze składaniem i rozpatrywaniem petycji oraz sposobem postępowania organów w sprawach dotyczących petycji reguluje ustawa z dnia 11 lipca 2014 r. o petycjach (Dz. U. 2017 poz. 1123).

Co może być przedmiotem petycji?

Przedmiotem petycji może być żądanie, w szczególności zmiany przepisów prawa, podjęcia rozstrzygnięcia lub innego działania w sprawie dotyczącej podmiotu wnoszącego petycję, życia zbiorowego lub wartości wymagających szczególnej ochrony w imię dobra wspólnego, mieszczących się w zakresie zadań i kompetencji adresata petycji.
Katalog spraw, w jakich można złożyć petycję, jest szeroki – użyte sformułowanie "w szczególności" wskazuje jedynie na przykładowe tematy petycji.

O czym należy pamiętać?

O tym, czy pismo jest petycją, decyduje treść pisma, a nie jego forma zewnętrzna.  
Zasadą jest zatem, iż przy ocenie petycji skierowanej do Zakładu analizuje się jej treść, a nie kieruje się jej formą zewnętrzną (np. tytułem).

Kto i w jakiej sprawie może złożyć petycję?

Petycję może złożyć każdy: indywidualnie (we własnej sprawie) lub grupowo (zarówno grupa obywateli, jak i grupa instytucji) oraz w imieniu innej osoby/instytucji (np. organizacji pozarządowej, firmy).
W przypadku złożenia petycji w interesie podmiotu trzeciego, wymagana jest zgoda na złożenie petycji. Taką zgodę załącza się do składanej petycji.

Do kogo można skierować petycję?

Petycję można skierować do wszystkich organów władzy publicznej (np. do prezydenta miasta, rady miasta czy ministra), ale także "do organizacji lub instytucji społecznej w związku z wykonywanymi przez nią zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej".

W jakiej formie można złożyć petycję i gdzie?

Petycję można złożyć w formie pisemnej (papierowej) oraz w formie elektronicznej (za pomocą środków komunikacji elektronicznej). Uwzględniając powyższe, petycję do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych można złożyć:

• w formie tradycyjnej (papierowej):
• osobiście albo za pośrednictwem dostawcy usługi pocztowej w każdej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS oraz Centrali ZUS
• w formie elektronicznej za pośrednictwem:
  • Platformy Usług Elektronicznych (PUE)
  • poczty elektronicznej na adres e-mail: cot@zus.pl

Wymogi formalne petycji

Petycja powinna zawierać:

• oznaczenie podmiotu wnoszącego petycję; jeżeli podmiotem wnoszącym petycję jest grupa podmiotów, w petycji należy wskazać oznaczenie każdego z tych podmiotów oraz osobę reprezentującą podmiot wnoszący petycję;
• wskazanie miejsca zamieszkania albo siedziby podmiotu wnoszącego petycję oraz adresu do korespondencji; jeżeli podmiotem wnoszącym petycję jest grupa podmiotów, w petycji należy wskazać miejsce zamieszkania lub siedzibę każdego z tych podmiotów;
• oznaczenie adresata petycji;
• wskazanie przedmiotu petycji.

Petycja składana w formie pisemnej powinna być podpisana przez podmiot wnoszący petycję, a jeżeli podmiotem wnoszącym petycję nie jest osoba fizyczna lub gdy petycję wnosi grupa podmiotów - przez osobę reprezentującą podmiot wnoszący petycję.
Petycja składana za pomocą środków komunikacji elektronicznej może być opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu oraz powinna zawierać adres poczty elektronicznej podmiotu wnoszącego petycję. Wymienione uregulowania ustawowe oznaczają, iż posiadanie bezpiecznego podpisu elektronicznego weryfikowanego przy pomocy ważnego kwalifikowanego certyfikatu nie jest konieczne do złożenia e-petycji.

Petycja może zawierać zgodę na ujawnienie, na stronie internetowej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, danych osobowych podmiotu wnoszącego petycję lub podmiotu trzeciego, w interesie którego jest składana.

Petycja wnoszona w interesie podmiotu trzeciego

W przypadku złożenia petycji w interesie podmiotu trzeciego, petycja powinna zawierać następujące dane podmiotu, w interesie którego wnoszona jest petycja:

• imię i nazwisko albo nazwę,
• miejsce zamieszkania albo siedzibę
• adres do korespondencji lub adres poczty elektronicznej.

Podmiot (w interesie którego składana jest petycja) wyraża zgodę na złożenie w jego interesie petycji (w formie pisemnej albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej). Zgoda jest dołączana do petycji.

Petycja wielokrotna

Jeżeli w ciągu miesiąca od otrzymania petycji składane są dalsze petycje dotyczące tej samej sprawy, to te petycje mogą być rozpatrywane łącznie (petycja wielokrotna). Wówczas na stronie Zakładu ogłoszony zostanie okres oczekiwania na dalsze petycje nie dłuższy niż 2 miesiące, licząc od dnia ogłoszenia.

Co się stanie z petycją po jej złożeniu?

Zakład niezwłocznie zamieszcza na swojej stronie internetowej skan petycji i datę jej złożenia.
Opublikowane zostanie także imię i nazwisko/nazwa podmiotu wnoszącego petycję lub podmiotu trzeciego, w interesie której jest ona składana – o ile zostanie wcześniej wyrażona taka wola składających.
W trakcie rozpatrywania petycji, na bieżąco aktualizowane są dane dotyczące przebiegu postępowania.

Termin załatwienia petycji

Petycje rozpatruje się niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie trzech miesięcy od daty wpływu do Zakładu.
W przypadku nierozpatrzenia petycji w terminie trzech miesięcy z powodu wystąpienia okoliczności niezależnych od Zakładu uniemożliwiających rozpatrzenie petycji w terminie 3 miesięcy, termin załatwienia sprawy ulega przedłużeniu nie dłużej jednak niż do 3 miesięcy, licząc od dnia upływu pierwszego, trzymiesięcznego terminu.

W przypadku petycji wielokrotnej, termin rozpatrzenia liczony jest od dnia upływu dwumiesięcznego terminu oczekiwania na petycje składane w danej sprawie.

Zawiadomienie o sposobie załatwienia petycji

Po zakończeniu postępowania w sprawie złożonej petycji, Zakład zawiadamia podmiot wnoszący petycję o sposobie jej załatwienia wraz z uzasadnieniem. Zawiadomienie dokonywane jest w formie pisemnej albo za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Ważne!
W przypadku petycji wielokrotnej, sposób załatwienia petycji ogłaszany jest na stronie internetowej Zakładu, co wynika z uregulowań ustawowych. Ogłoszenie to zastępuje zawiadomienie o sposobie załatwienia petycji.

Zgodnie z ustawą o petycjach, sposób załatwienia petycji nie może być przedmiotem skargi.