Mały ZUS (MDG) - pytania i odpowiedzi

Jeśli chcesz opłacać „mały ZUS plus”:

• powinieneś prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG lub innych przepisów szczególnych,
• przychód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym 2022 nie może przekroczyć kwoty 120 000 zł - jeśli prowadziłeś działalność przez cały rok; a  jeśli prowadziłeś ją tylko przez część roku to ten limit jest niższy - ustal wtedy limit w ten sposób: podziel kwotę przychodu 120 000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku (np.365 dni w 2022 r. i pomnóż wynik przez liczbę dni kalendarzowych, w których prowadziłeś działalność gospodarczą w poprzednim roku kalendarzowym),
• prowadziłeś działalność gospodarczą przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku kalendarzowym ,
• nie spełniasz warunków do opłacania preferencyjnych składek na ubezpieczenia społeczne (od 30% minimalnego wynagrodzenia),
• rozliczałeś się na karcie podatkowej w poprzednim roku i nie mogłeś korzystać ze zwolnienia z VAT,
• nie wykonujesz w ramach działalności gospodarczej tego, co robiłeś jako pracownik dla byłego bądź obecnego pracodawcy, w bieżącym lub poprzednim roku kalendarzowym,
• nie podlegałeś w poprzednim roku  ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu także z tytułu innej pozarolniczej działalności (czyli jako twórca i artysta, wspólnik spółki jawnej, komandytowej, partnerskiej, jednoosobowej spółki z o.o., prowadzący działalność w zakresie wolnego zawodu czy też prowadzący szkoły lub inne placówki oświatowe).

Jeśli chcesz skorzystać z tej ulgi musisz złożyć:

• wyrejestrowanie z ubezpieczeń (druk ZUS ZWUA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 70, 05 72, jeśli zakończyłeś ulgę „preferencyjne składki” i spełniasz warunki do „małego ZUS plus”
• zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych (druk ZUS ZUA) albo - jeśli podlegasz wyłącznie ubezpieczeniu zdrowotnemu - zgłoszenie do tego ubezpieczenia (druk ZUS ZZA) z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynający się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób posiadających rentę przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).
• Dokumenty te musisz przekazać nie później niż:
  • 31 stycznia 2023 r., jeśli w 2022 r. (co najmniej 60 dni) prowadziłeś działalność  gospodarczą  i nie korzystałeś z „małego ZUS plus”
  • w ciągu 7 dni  liczonych od dnia spełnienia warunków do korzystania z „małego ZUS plus” jeśli:
• rozpocząłeś lub wznowiłeś prowadzenie działalności  gospodarczej po 24 stycznia 2023 r.
• spełnisz warunki w innym miesiącu niż styczeń 2023 r.

Niższe składki na ubezpieczenia społeczne możesz opłacać maksymalnie przez 36 miesięcy w ciągu ostatnich 60 miesięcy kalendarzowych prowadzenia działalności gospodarczej.

Ważne!
Jako miesiąc kalendarzowy przyjmij każdy miesiąc, w którym podlegałeś ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu co najmniej jeden dzień.

Najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne ustalisz następująco:

• Najpierw ustal przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym według wzoru:

Roczny dochód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej
w poprzednim roku kalendarzowym

----------------------------------------------------------------------------              x 30

Liczba dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

• Pomnóż przeciętny miesięczny dochód z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, przez współczynnik 0,5.

Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa  niż 0,5 gr lub w dół, jeśli jest niższa.

• Porównaj otrzymany wynik do kwoty 30% minimalnego wynagrodzenia , (obowiązującego w styczniu 2023 r.) i 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego. Tak ustalona podstawa wymiaru składek nie może być bowiem niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku i nie może przekraczać kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok.

Przykład
Przeciętny miesięczny dochód z działalności gospodarczej Pani Joanny w 2022 r. wyniósł 5 648,62 zł. Zatem jej podstawa wymiaru składek od stycznia  2023 r. wynosi 2 824,31 zł.

5 648,62 x 0,5 = 2 824,31Wyliczona podstawa jest wyższa od 1 047 zł (30% minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu 2023 r.) oraz niższa niż 4 161 zł (60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego ustalonej na dany rok).

• Jeśli jesteś osobą, która w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się z podatku na zasadach ogólnych (podatek według skali albo podatek liniowy) to ustal wysokość dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej zgodnie z  przepisami dotyczącymi podatku dochodowego od osób fizycznych.
• Jeśli jesteś natomiast osobą, do której w poprzednim roku kalendarzowym miały zastosowanie przepisy dotyczące zryczałtowanego podatku dochodowego w formie karty podatkowej i nie korzystałeś ze zwolnienia sprzedaży od podatku od towarów i usług  na podstawie art. 113 ust. 1 i 9 ustawy o podatku od towarów i usług, roczny dochód z działalności gospodarczej ustalisz mnożąc roczny przychód  z działalności gospodarczej (którym jest wartość sprzedaży, o której mowa w art. 2 pkt 22 ustawy o podatku od towarów i usług, która podlega opodatkowaniu tym podatkiem, bez kwoty tego podatku) przez współczynnik 0,5. Otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.
• Podobnie, jeśli jesteś osobą, do której w poprzednim roku kalendarzowym rozliczała się w formie zryczałtowanego podatku dochodowego od przychodów ewidencjonowanych, roczny dochód z działalności gospodarczej ustalisz mnożąc roczny przychód z działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) przez współczynnik 0,5. Również w tym przypadku otrzymany wynik zaokrąglij do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

Ważne!
Jeżeli do kosztów uzyskania przychodu zaliczyłeś składki na własne ubezpieczenia społeczne oraz osób z Tobą współpracujących, dolicz kwoty tych składek do rocznego dochodu z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Przeciętny roczny przychód z działalności gospodarczej (przychód ze sprzedaży) pomnóż przez współczynnik 0,5.

Nie, prawo do skorzystania z ulgi mają osoby, które przez cały poprzedni rok nie korzystały ze zwolnienia VAT.

Osoba, która chce skorzystać z małego ZUS plus, a kontynuuje działalność prowadzoną w poprzednim roku musi dokonać wyrejestrowania i zgłoszenia (patrz wyżej) w terminie nie późniejszym niż do końca stycznia danego roku kalendarzowego, w którym chce skorzystać z ulgi. Nawet jeśli jest zwolniona z obowiązku ubezpieczeń społecznych (posiada inny tytuł do tych ubezpieczeń, np. umowę o pracę w pełnym wymiarze, czy pobiera zasiłek macierzyński). Zgłoszenie powinna Pani  przekazać   najpóźniej 31 stycznia  2023 r.

Tak. Osoba korzystająca z tej ulgi może deklarować do podstawy wymiaru składek za dany miesiąc kwotę wyższą niż minimalna podstawa wymiaru składek.​​​​​​​

Aby wyliczyć najniższą podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, możesz wykorzystać kalkulatora.

Tak, do zakończenia pobierania zasiłku. Wypełniając dokument rozliczeniowy nadal wykazuje Pani kwotę podstawy wymiaru składki zdrowotnej i składkę w wysokości 0.

Tak, o ile spełnia Pani warunki do opłacania „małego ZUS plus”. Do komornika stosuje się przepisy o ubezpieczeniach społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym na zasadach przewidzianych dla osób prowadzących działalność gospodarczą.

Tak, jeśli spełnia Pan pozostałe warunki.  Prowadził Pan w Polsce działalność powyżej 60 dni.

Tak, to prawda. Z tej ulgi mogą skorzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Wspólnicy spółek partnerskich (podobnie jawnych, komandytowych i jednoosobowych spółek z o.o.) nie są osobami prowadzącymi działalność gospodarczą.

Tak, jeśli spełnia Pan pozostałe warunki. Jeśli tak, proszę pamiętać o złożeniu odpowiednich dokumentów zgłoszeniowych w ciągu 7 dni od dnia wznowienia działalności (do 8 marca), z kodem tytułu ubezpieczenia zaczynającym się od 05 90 albo 05 92 (kod tytułu ubezpieczenia przewidziany dla osób posiadających rentę przyznaną z tytułu niezdolności do pracy).

Tak, do końca 2023 r. będzie Pani mogła korzystać z ulgi. Natomiast od 2024 r. będzie musiała opłacać składki od 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, gdyż prowadziła Pani w 2023 r. inną działalność pozarolniczą.

Tak. Jeżeli płatnik nie podlegał ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności jako wspólnik spółki jawnej w poprzednim roku kalendarzowym tj. w 2022 r. i spełnia pozostałe warunki to będzie mógł skorzystać z „małego ZUS plus”, bowiem przez prowadzenie  innej pozarolniczej działalności niż gospodarcza należy rozumieć podleganie ubezpieczeniom społecznym lub ubezpieczeniu zdrowotnemu z tego  tytułu.

Przed ustaleniem czy w danym roku ulga przysługuje muszą być spełnione wszystkie warunki ustawowe.

Zatem nie będzie Pan mógł korzystać z „małego ZUS plus” w 2023 r. Nie spełnia Pan warunku prowadzenia działalności gospodarczej przez co najmniej 60 dni w poprzednim roku.

Tak. Osoba prowadząca działalność gospodarczą, która spełniała warunki do skorzystania z „małego ZUS plus” od stycznia 2023 r., a  nie dokonała zgłoszenia do tej ulgi do 31 stycznia  2023 r. (brak zgłoszenia do ubezpieczeń z kodem tytułu ubezpieczenia 05 90), nie może zgłosić się do „małego ZUS plus” w 2023 r. Jeżeli będzie spełniała Pani warunki ustawowe może Pani skorzystać z ulgi od 2024 r. (pod warunkiem terminowego zgłoszenia do końca stycznia 2024 r.).

Tak, ale dopiero po wykorzystaniu „ulgi na start” i „preferencyjnych składek”, jeśli spełni Pani ustawowe warunki.

Tak, za miesiąc styczeń powinien Pan złożyć ZUS DRA cz. II w komplecie z ZUS DRA, w której przekaże Pan dane dotyczące przychodu, dochodu i form opodatkowania za 2022r. Dokumenty te musi Pan przekazać do ZUS najpóźniej 20 lutego. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne obliczona na podstawie tych danych obowiązuje do grudnia 2023 r.

Roczny dochód z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym powiększa się o składki na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonego oraz osób z nim współpracujących, jeśli zostały one zaliczone do kosztów uzyskania przychodu (art. 18 c ust. 4a). Dlatego, jeśli składki na ubezpieczenia społeczne ubezpieczonego oraz osób z nim współpracujących, zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodu, to należy je doliczyć do dochodu. Tym samym dochodem dla celów ulgi „mały ZUS plus” będą składki na ubezpieczenia społeczne zaliczone do tych kosztów w 2022 r.

Tak, prawo do korzystania z ulgi Panu przysługuje, jeśli spełnia Pan warunki opisane w odpowiedzi na pytanie 1). Termin na złożenie deklaracji DRA cz. II wraz z deklaracją ZUS DRA za styczeń upływa Panu dopiero 20 lutego.

Więcej informacji wraz z przykładami.

Aby wyliczyć podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na mniejszą skalę, możesz skorzystać z kalkulatora.