Co to jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego

Co to jest koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego

Obywatele każdego z państw Unii Europejskiej (UE) mają prawo do swobodnego przemieszczania się w obrębie całej Unii. Koordynacja systemów zabezpieczenia społecznego ma na celu ułatwienie korzystania z tego prawa. Zapewnia ona osobom przemieszczającym się ochronę socjalną. Obywatele polscy korzystają z uprawnień, które wynikają z unijnej koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego od 1 maja 2004 r., tj. od przystąpienia Polski do UE.

Zasady koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego zostały zawarte w przepisach:

• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z 29 kwietnia 2004 r. (rozporządzenie podstawowe) oraz
• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z 16 września 2009 r. (rozporządzenie wykonawcze)

Wymienione wyżej przepisy zastąpiły obowiązujące w UE do 31 kwietnia 2010 r. przepisy rozporządzeń  Rady (EWG) nr 1408/71 i 574/72.

Przepisy te weszły w życie 1 maja 2010 r. i zaczęły obowiązywać we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej.  1 kwietnia 2012 r. przepisy te zostały przyjęte także przez Szwajcarię, natomiast 1 czerwca 2012 r. przez państwa należące do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG), czyli Islandię, Liechtenstein i Norwegię.

Zmiana przepisów

Od 28 czerwca 2012 r. w stosunku do państw członkowskich UE zaczęło obowiązywać rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 465/2012 z 22 maja 2012 r., które zmieniło przepisy rozporządzeń 883/2004 i 987/2009.

Islandia, Liechtenstein i Norwegia zaczęły stosować nowe przepisy 2 lutego 2013 r., natomiast Szwajcaria 1 stycznia 2015 r.

• Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 1231/2010 z 24 listopada 2010 r.

Przepisy te weszły w życie 1 stycznia 2011 r. Zgodnie z przepisami  rozporządzenia 1231/2010 osoby, które są obywatelami państw trzecich (jak również członkowie ich rodzin i osoby pozostałe przy życiu po ich śmierci), tzn. nie należących do UE, ale od 1 stycznia 2011 r. wykonują pracę w państwach członkowskich UE  podlegają przepisom rozporządzeń 883/2004 i 987/2009, pod warunkiem, że mieszkają legalnie w jednym z państw UE.  Przepisy tego rozporządzenia nie mają zastosowania w przypadku państw należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego (Norwegii, Islandii, Liechtensteinu), Szwajcarii, Danii oraz Wielkiej Brytanii.

W przypadku Wielkiej Brytanii zastosowanie mają przepisy rozporządzenia Rady (WE) nr 859/2003 z dnia 14 maja 2003 r. rozszerzającego przepisy rozporządzenia (EWG) nr 1408/71 i rozporządzenia (EWG) nr 574/72 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi przepisami wyłącznie ze względu na ich obywatelstwo.