Australia

Zgodnie z treścią art. 6 Umowy przepisy Części II Umowy dotyczące właściwego ustawodawstwa mają zastosowanie do sytuacji, gdy w związku z wykonywaną pracą, osoba podlegałaby w zakresie zabezpieczenia społecznego zarówno ustawodawstwu polskiemu, jak i australijskiemu.

W celu uniknięcia sytuacji podlegania osoby podwójnemu ustawodawstwu, Umowa wprowadza zasadę ogólną. Zgodnie z art. 7 Umowy „osoby, do których stosuje się niniejszą Umowę, podlegają ustawodawstwu tej Strony, na której terytorium wykonują pracę, chyba, że artykuł 8 stanowi inaczej.”

Jest to zatem zasada „miejsca wykonywania pracy”, zgodnie z tą zasadą pracownik podlega ustawodawstwu tej Strony, na terytorium której pracuje.
Od powyższej zasady Umowa przewiduje odstępstwo dotyczące pracowników delegowanych do pracy na terytorium drugiej Strony.

Na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 – „pracownik zatrudniony przez pracodawcę na terytorium Strony, delegowany przez tego pracodawcę na terytorium drugiej Strony, w celu wykonywania pracy o charakterze przejściowym na rzecz tego pracodawcy, podlega nadal wyłącznie ustawodawstwu pierwszej Strony pod warunkiem, że okres delegowania nie przekracza 60 miesięcy.”

W związku z powyższym, pracownik wysłany z Polski przez swego pracodawcę do pracy na terytorium Australii, podlega wyłącznie polskiemu ustawodawstwu w zakresie zabezpieczenia społecznego. Polskie ustawodawstwo na podstawie art. 8 ust. 1 pkt 1 Umowy może zostać utrzymane przez okres nie przekraczający 60 miesięcy.

Powyższy przepis stosuje się również do pracownika, który „przez swojego pracodawcę na terytorium Australii, został delegowany do podmiotu związanego z tym pracodawcą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”. Umowa wprowadza w tym miejscu definicję podmiotu zależnego: Podmiot jest podmiotem związanym z pracodawcą, jeżeli ten podmiot i pracodawca są członkami tej samej grupy, objętej własnością całkowitą lub większościową.

Umowa zawiera również przepisy wskazujące właściwe ustawodawstwo ubezpieczeniowe wobec osób zatrudnionych w administracji. W myśl art. 8 ust. 1 pkt. 2 – „urzędnicy państwowi Strony, którzy są delegowani do pracy o charakterze przejściowym na terytorium drugiej strony, podlegają ustawodawstwu tej Strony, której administracja ich zatrudnia.”

Oznacza to, że osoba zatrudniona w polskiej administracji i delegowana do pracy na terytorium Australii, podlega wyłącznie polskiemu ustawodawstwu.
Art. 1 ust.1 pkt 8 wprowadza definicję takiej osoby. Urzędnikiem państwowym jest:

• w odniesieniu do Australii, pracownik rządu Australii,
• w odniesieniu do Rzeczypospolitej Polskiej, pracownik administracji publicznej.

Umowa nie narusza postanowień Konwencji Wiedeńskiej o stosunkach dyplomatycznych z dnia 18 kwietnia 1961r. oraz konwencji Wiedeńskiej o stosunkach konsularnych z dnia 24 kwietnia 1963r., dotyczących zabezpieczenia społecznego (art. 9 Umowy).

Przepis art. 8 ust. 2 Umowy dopuszcza możliwość uzgodnienia przez właściwe władze Stron lub przez instytucje przez nie wyznaczone, za obopólną zgodą i w interesie osoby lub grupy osób wyjątku od przepisów art. 8 ust. 1 lub ustanowienia innych zasad szczególnych.

Zakres podmiotowy Umowy obejmuje osoby, które:

• posiadają lub posiadały prawo stałego pobytu w Australii,
• podlegają lub podlegały ustawodawstwu Rzeczypospolitej polskiej,

oraz, jeśli ma to zastosowanie, inne osoby, które wywodzą swoje prawa z praw osób określonych powyżej (art. 3 Umowy).

Formularz potwierdzający zastosowanie polskiego ustawodawstwa ma oznaczenie PL-AU 1 - ,,Zaświadczenie o ubezpieczeniu”.

W Polsce instytucją właściwą do stosowania ustawodawstwa jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych (z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników), formularze PL-AU 1 będą poświadczane przez terenowe jednostki Zakładu. Potwierdzenie formularza jest dokonywane na wniosek pracodawcy lub pracownika.

Formularz PL-AU 1 dla pracownika delegowanego do wykonywania pracy w Australii może być poświadczony na okres nieprzekraczający 60 miesięcy.
W przypadku przerwy w delegowaniu wynoszącej mniej niż 6 miesięcy należy wliczyć okres tej przerwy do bieżącego okresu delegowania. Nowy okres delegowania może być liczony, jeżeli przerwa w delegowaniu pracownika wynosi co najmniej 6 miesięcy.
W przypadku zmiany pracodawcy, zarówno delegującego, jak i przyjmującego wymagane jest wydanie nowego formularza.