Wypłata świadczeń dla osób zamieszkałych za granicą

Jeśli mieszkasz w państwie, z którym Polska jest związana umową międzynarodową w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, czyli w państwie:

• Unii Europejskiej (UE),
• Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (EFTA),

bądź

• z którym wiąże Polskę dwustronna umowa o zabezpieczeniu społecznym

zwanym państwem umownym,

to możesz otrzymywać swoją emeryturę, rentę z tytułu niezdolności do pracy lub rentę rodzinną w kraju zamieszkania.

Państwa, do których możemy przekazywać świadczenia

Świadczenia możemy przekazywać do :

• państw członkowskich Unii Europejskiej (Austria, Belgia, Bułgaria, Chorwacja, Cypr, Czechy, Dania, Estonia, Finlandia, Francja, Grecja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Litwa, Luksemburg, Łotwa, Malta, Niemcy, Portugalia, Rumunia, Słowacja, Słowenia, Szwecja, Węgry oraz Włochy),
• państw członkowskich Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (Islandia, Liechtenstein, Norwegia oraz Szwajcaria),
• Wielkiej Brytanii,
• państw, z którymi Polska jest związana dwustronną umową o zabezpieczeniu społecznym (Australia, Bośnia i Hercegowina, Czarnogóra, Izrael, Kanada (w tym Quebec), Korea Południowa, Macedonia Północna, Mołdawia, Mongolia, Serbia, Turcja, Ukraina, USA, Białoruś).

Kto może odbierać swoje świadczenie w państwie, w którym mieszka

Prawo do otrzymywania emerytury, renty z tytułu niezdolności do pracy lub renty rodzinnej z ZUS w państwie zamieszkania przysługuje Ci, jeśli:

• mieszkałeś za granicą w chwili uzyskania prawa do świadczenia,
• dopiero po przyznaniu świadczenia wyjechałeś z Polski na stałe do jednego z państw członkowskich UE, EFTA lub innego państwa umownego.

Ważne! Umowa polsko-australijska przewiduje możliwość przekazywania emerytury lub renty również świadczeniobiorcom, którzy przebywają w tym państwie czasowo.

Jeżeli podlegałeś tylko rolniczemu ubezpieczeniu społecznemu, informacje dotyczące otrzymywania świadczeń emerytalno-rentowych z Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (KRUS) możesz uzyskać w placówkach KRUS lub znaleźć je na stronie internetowej KRUS.

Jeżeli jesteś polskim kombatantem, to dotyczą Cię szczególne uregulowania. Więcej o tym w artykule: Wypłata świadczeń kombatanckich za granicę.

Jakie świadczenia możemy przekazywać za granicę

• emerytury, w tym emerytury pomostowe
• renty rodzinne,
• renty z tytułu niezdolności do pracy oraz
• świadczenia przedemerytalne, w tym również zasiłki przedemerytalne oraz nauczycielskie świadczenia kompensacyjne,
• świadczenia kombatanckie.

Ważne!
Świadczenia przedemerytalne mogą być przekazywane jedynie do państw członkowskich UE/EFTA. Świadczenia kombatanckie możemy przekazywać do każdego państwa zamieszkania kombatanta, również takiego, z którym Polska nie jest związana umową międzynarodową w dziedzinie ubezpieczeń społecznych. Nie mamy podstaw prawnych, by przekazywać renty socjalne za granicę.

Co trzeba zrobić, aby otrzymać świadczenie z ZUS, gdy mieszkasz za granicą

Wypełnij wniosek EZZ Wniosek o zmianę danych osoby zamieszkałej za granicą. Możesz też podać w innej formie pisemnej następujące informacje:

• Twoje dane identyfikacyjne (imię i nazwisko, data urodzenia, numer PESEL, seria i numer dokumentu tożsamości: dowodu osobistego lub paszportu); serię i numer dowodu osobistego lub paszportu (może to być również numer paszportu zagranicznego) musisz podać, jeśli nie masz numeru PESEL;
• numer świadczenia/numer sprawy w ZUS;
• nazwa jednostki ZUS wypłacającej świadczenie;
• adres zamieszkania;
• adres do korespondencji (gdy jest inny niż adres zamieszkania).

Ponadto we wniosku o przekazywanie świadczenia musisz wskazać dane dotyczące Twojego rachunku bankowego prowadzonego za granicą w państwie zamieszkania oraz dane tego banku.

Jeżeli mieszkasz w państwie umownym, ale innym niż USA, to do transferu świadczenia na Twój rachunek bankowy w państwie zamieszkania musisz podać następujące dane:

• imię i nazwisko właściciela rachunku;
• pełną nazwę banku;
• pełny adres banku;
• numer rachunku bankowego (w formacie IBAN, czyli Międzynarodowy Numer Rachunku Bankowego, o ile przy realizacji operacji zagranicznych bank stosuje standard IBAN);
• międzynarodowy identyfikator banku w formacie BIC/SWIFT.

Jeżeli mieszkasz w USA, to wówczas musisz wskazać:

• pełną nazwę właściciela rachunku;
• pełną nazwę banku macierzystego w USA;
• pełny adres banku macierzystego w USA;
• kod identyfikacyjny banku macierzystego w USA;
• numer rachunku bankowego;
• określenie rodzaju rachunku (checking – bieżący/ savings – oszczędnościowy).

Ważne! Dane o rachunku bankowym powinny być właściwe dla formatu elektronicznego przekazu ACH „DIRECT DEPOSIT” (ustal to z bankiem prowadzącym rachunek).

Przekaz świadczeń z ZUS na rachunek bankowy w USA – w formacie ACH „DIRECT DEPOSIT” – odbywa się bez opłat bankowych za transfer, natomiast inne formy przekazu należności mogą być płatne.

Jeżeli bank prowadzący Twój rachunek korzysta z usług banku pośredniczącego (bank korespondent), musisz dodatkowo wskazać:

• nazwę banku pośredniczącego;
• adres banku pośredniczącego;
• kod identyfikacyjny banku pośredniczącego.

Do wniosku możesz dołączyć zaświadczenie banku o prowadzeniu rachunku bankowego, zawierające dane rachunku oraz Twoje dane jako właściciela rachunku bankowego.

Gdzie złożyć wniosek

Wniosek możesz złożyć w naszej dowolnej placówce lub bezpośrednio we właściwej jednostce wyznaczonej do realizacji umów międzynarodowych (patrz: wykaz jednostek ZUS realizujących umowy międzynarodowe plik docx 21kb).

Wyślij wniosek pocztą lub złóż do ZUS. Może to zrobić Twój pełnomocnik. Nie jest do tego potrzebne upoważnienie notarialne.

Gdzie wypłacamy świadczenie

Wypłacamy świadczenie tak, jak określisz we wniosku, czyli:

• na Twój rachunek bankowy w Polsce albo na rachunek bankowy w Polsce osoby przez Ciebie upoważnionej mieszkającej w Polsce,

albo

• na Twój rachunek bankowy prowadzony w banku w państwie zamieszkania.

Pamiętaj, że jeśli chcesz otrzymywać wypłatę świadczenia w państwie zamieszkania, możemy przekazać ją na rachunek bankowy, którego jesteś właścicielem.

Ważne! Świadczenie możemy wpłacać na rachunek bankowy prowadzony dla opiekuna prawego sprawującego opiekę nad osobą uprawnioną do świadczenia emerytalno-rentowego oraz dla osoby sprawującej opiekę nad osobą małoletnią, której przysługuje renta rodzinna.

Jak otrzymasz świadczenie z ZUS, jeśli mieszkasz w kraju, z którym Polska nie jest związana umową w dziedzinie ubezpieczeń społecznych, czyli w państwie nieumownym.

Możemy wypłacać Ci świadczenie na Twój rachunek bankowy w Polsce albo na rachunek bankowy w Polsce osoby przez Ciebie upoważnionej mieszkającej w Polsce. Nie dotyczy to świadczeniobiorców będących kombatantami.

Kiedy wypłacamy świadczenie

Wypłacamy świadczenia co miesiąc, w dniu wskazanym w decyzji jako termin płatności. Dla świadczeń przekazywanych za granicę będzie to dzień, w którym przekażemy należność do banku lub innej instytucji pośredniczącej w wypłacie świadczeń.

Jak wypłacamy świadczenie

Wypłacamy świadczenie w walucie państwa, w którym mieszkasz, lub w innej walucie wymienialnej.

Ważne! Ze względu na zmianę kursu waluty, w której dostajesz świadczenie, jego wysokość może się zmieniać.

Nie ponosisz żadnych kosztów związanych z przekazywaniem przez nas świadczenia za granicę. Jednak w zależności od umowy, którą masz z bankiem, możesz ponosić koszty związane z prowadzeniem rachunku.

Co z podatkiem od świadczenia

W zależności od postanowień umowy międzynarodowej o unikaniu podwójnego opodatkowania łączącej Polskę z państwem, w którym mieszkasz, przekażemy Ci świadczenie za granicę w kwocie brutto, czyli bez pomniejszenia o zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce, bądź w kwocie netto, czyli po pomniejszeniu o zaliczkę na podatek dochodowy w Polsce.

Szczegółowe informacje na ten temat uzyskasz w urzędzie skarbowym lub telefonicznie pod numerami Krajowej Informacji Podatkowej:

• +48 801-055-055 (z tel. stacjonarnych),
• +48 22 330-03-30 (z telefonów komórkowych lub z zagranicy).

Czy pobieranie zagranicznych świadczeń ma wpływ na Twoje prawo do emerytury lub renty i ich wysokość

Nie. To, że pobierasz również emeryturę lub rentę z innego niż Polska państwa, nie powoduje zawieszenia prawa do emerytury lub renty z ZUS, ani też zmniejszenia wysokości emerytury lub renty z ZUS.

Jakie informacje masz nam przekazywać

Przekaż nam przede wszystkim informacje o zmianach:

• numeru rachunku bankowego,
• imienia, nazwiska, adresu, państwa zamieszkania.

Jeżeli pobierasz emeryturę, ale nie osiągnąłeś powszechnego wieku emerytalnego, lub pobierasz rentę, powinieneś informować również o podjęciu pracy zarobkowej lub przychodach z innych źródeł. Może to mieć wpływ na zmniejszenie wysokości Twojego świadczenia lub spowodować zawieszenie do niego prawa (sprawdź wysokość kwot przychodu powodujących zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń). Dotyczy to przychodu zarówno z działalności prowadzonej w Polsce, jak i za granicą. Nie musisz tego robić, jeśli pobierasz emeryturę częściową.

Na nasze żądanie musisz wypełnić, podpisać i przesłać nam formularz EMRG "Oświadczenie osoby, która mieszka za granicą o prawie do pobierania polskiej emerytury i renty" (przejdź do listy dwujęzycznych wzorów formularza w różnych wersjach językowych).

Twój podpis powinien potwierdzić właściwy urząd (np. urząd gminy, starostwo, merostwo) lub osoba do tego upoważnioną w państwie zamieszkania (np. lekarz, policjant, notariusz). Może to zrobić również upoważniony przedstawiciel polskiej placówki dyplomatycznej lub konsularnej.

Czy kontynuacja pracy ma wpływ na Twoje prawo do emerytury z ZUS

Tak. Abyśmy mogli wypłacać emeryturę, musisz rozwiązać wszystkie umowy o prace, zarówno te podpisane w Polsce, jak i za granicą w państwach umownych (nie dotyczy Cię to, jeśli pracujesz w Australii). Gdy będziesz już na emeryturze, możesz podjąć pracę. Pamiętaj tylko, że wysokość Twojego wynagrodzenia może mieć wpływa na wysokość emerytury (czytaj więcej o zmniejszeniu lub zawieszeniu świadczeń pracujących emerytów i rencistów)

Gdzie uzyskasz więcej informacji

Możesz zadzwonić do Centrum Obsługi Telefonicznej ZUS (COT) pod numer:

• (+48) 22 560-16-00 – z telefonów komórkowych oraz stacjonarnych krajowych i zagranicznych

lub zadać pytanie pod adresem e-mail: cot@zus.pl

​​​​Konsultanci COT służą pomocą w dni robocze od poniedziałku do piątku w godz. 7.00–18.00.

Więcej informacji uzyskasz również:

• w każdej placówce ZUS,
• w jednostkach ZUS wyznaczone do realizacji umów międzynarodowych w dziedzinie zabezpieczenia społecznego, (wykaz jednostek ZUS realizujących umowy międzynarodowe plik docx 21kb),
• w Departamencie Rent Zagranicznych (ul. Szamocka 3,5, 01-748 Warszawa, e-mail:drz@zus.pl).

Podstawa prawna

• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 166 z 30 kwietnia 2004 r. str. 1, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 5, t. 5, str. 72 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 987/2009 z dnia 16 września 2009 r. dotyczące wykonywania rozporządzenia (WE) nr 883/2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz. Urz. UE L 284 z 30 października 2009 r., str. 1, z późn. zm.).
• Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1231/2010 z dnia 24 listopada 2010 r. rozszerzające rozporządzenie (WE) nr 883/2004 i rozporządzenie (WE) nr 987/2009 na obywateli państw trzecich, którzy nie są jeszcze objęci tymi rozporządzeniami jedynie ze względu na swoje obywatelstwo (Dz. Urz. UE L 344 z 29 grudnia 2010 r., str. 1).

  [lista umów dwustronnych i porozumień]