Delegowanie działalności na własny rachunek do innego państwa członkowskiego

Kiedy prowadzisz własną firmę w Polsce i wyjeżdżasz do innego państwa członkowskiego, aby wykonywać tam podobną działalność, nadal możesz być ubezpieczony w Polsce. Aby tak było, Twój czas pracy za granicą nie może przekroczyć 24 miesięcy.

Zasada ta obowiązuje, gdy:

1. prowadzisz znaczną część działalności w Polsce, czyli: 

• korzystasz z powierzchni biurowej,
• opłacasz podatki,
• posiadasz numer identyfikacyjny VAT,
• należysz do izby handlowej lub organizacji zawodowej,
• posiadasz legitymację zawodową,

2. prowadzisz firmę w Polsce przynajmniej przez 2 miesiące (krótsze okresy będą oceniane indywidualnie), 
3. nie zamknąłeś firmy w Polsce (po powrocie będziesz kontynuować działalność),
4. zamierzasz prowadzić podobną działalność za granicą, czyli będziesz tam wykonywać pracę: 

• w tym samym sektorze, 
• o tym samym charakterze (niezależnie od tego, czy praca za granicą uznawana jest za pracę najemną, czy prowadzenie własnej firmy).

Przed wyjazdem za granicę musisz wykazać, że działalność, którą masz zamiar tam prowadzić, będzie podobna do tej, którą prowadzisz w Polsce (np. na podstawie zawartych umów). Wówczas będziesz mógł uzyskać zaświadczenie A1 z ZUS. Zaświadczenie to potwierdzi, że w trakcie pracy na własny rachunek za granicą będziesz objęty polskim prawem, a zatem w dalszym ciągu będziesz ubezpieczony w Polsce.

Przykład 1
Pan Robert ma w Polsce firmę, która zakłada instalacje elektryczne. Podpisał umowę z firmą niemiecką na wykonanie instalacji elektrycznej w hotelu w Niemczech. Pracę zaplanowano na 15 miesięcy. Ponieważ działalność, jaką pan Robert będzie prowadził w Niemczech, ma charakter podobny do tej, którą prowadzi w Polsce, a okres delegowania działalności nie przekracza 24 miesięcy, pan Robert będzie ubezpieczony w Polsce.

Przykład 2
Pani Katarzyna od 6 listopada 2017 r. prowadzi w Polsce firmę komputerową. Od 21 listopada 2017 r. w tym samym charakterze zaczęła prowadzić ją w Czechach. Pani Katarzyna nie będzie ubezpieczona w Polsce, ponieważ prowadziła tu działalność krócej niż 2 miesiące przed jej delegowaniem do Czech. Dlatego będzie ubezpieczona na terenie Czech, zgodnie z tamtejszymi przepisami.

Przykład 3
Pan Mieczysław prowadzi w Polsce kancelarię jako radca prawny, który specjalizuje się w prawie pracy. Zgłosiła się do niego firma z Estonii z prośbą o osobiste doradztwo w kwestiach podatkowych. Pomimo że praca w Estonii dotyczy innej tematyki niż praca na co dzień wykonywana przez niego w Polsce, działalność ta ma podobny charakter. Pan Mieczysław będzie ubezpieczony w Polsce.

Przykład 4
Pani Jolanta prowadzi w Polsce zakład krawiecki. W Niemczech otworzyła firmę sprzątającą. Podczas pracy za granicą pani Jolanta nie będzie objęta ubezpieczeniami w Polsce, ponieważ działalność w Niemczech nie jest podobna do tej, którą prowadzi w Polsce. Pani Jolanta będzie ubezpieczona na terenie Niemiec, zgodnie z tamtejszymi przepisami.

Podstawa prawna
Art. 12 ust. 2 rozporządzenia 883/2004
Art. 14 ust. 3 rozporządzenia 987/2009
Art. 14 ust. 4 rozporządzenia 987/2009