Breadcrumb

Opis spraw

Opis spraw

Przygotowane dla klientów ZUS opisy spraw do załatwienia, pogrupowane tematycznie, zawierają:
- możliwe sposoby załatwienia danej sprawy (przez internet, osobiście, pocztą);
- wymagany zakres danych i wykaz dokumentów niezbędnych do jej załatwienia;
- szczegółowy opis czynności (krok po kroku, jakie musi podjąć klient w celu załatwienia danej sprawy);
- terminy, w jakich sprawa zostanie załatwiona przez ZUS;
- wskazówki co do dalszych kroków, które może podjąć klient po rozstrzygnięciu sprawy.

Opis spraw

Jak matka dziecka może skrócić po 14 tygodniach okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego a ojciec dziecka z tego powodu uzyskać zasiłek macierzyński

Rozwiń zakładkę Zwiń zakładkę Przez internet

Co przygotować ?

  1. Login i hasło do swojego profilu PUE ZUS. Jeżeli nie masz  zarejestrowanego profilu PUE ZUS, załatw sprawę osobiście albo listownie. Profil PUE ZUS możesz założyć przy użyciu certyfikatu kwalifikowanego lub profilu zaufanego ePUAP albo w najbliższej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS.
  2. Certyfikat kwalifikowany oraz PIN do certyfikatu kwalifikowanego lub login i hasło do profilu zaufanego ePUAP.

Uwaga: Z tej formy złożenia wniosku możesz skorzystać jeśli zasiłek będzie wypłacał ZUS.

Jakie są terminy ?

  1. Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 14 tygodni po porodzie ubezpieczona matka dziecka  może zrezygnować z pobierania zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres. Pracownica, która zamierza zrezygnować z urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego oraz okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego, pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z urlopu zgłasza najpóźniej na 7 dni przed planowanym przystąpieniem do pracy. Ubezpieczona  niebędąca pracownicą, która zamierza zrezygnować z zasiłku macierzyńskiego, pisemny wniosek w tej sprawie zgłasza najpóźniej przed datą planowanego zakończenia  korzystania z tego zasiłku.
    W takim przypadku ojciec dziecka występuje z wnioskiem o zasiłek macierzyński, a jeśli ojciec dziecka jest pracownikiem - z wnioskiem o urlop macierzyński lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, w wymiarze niewykorzystanym przez matkę dziecka, w terminie przypadającym bezpośrednio po okresie wykorzystanym przez matkę.
  2. W przypadku ojca dziecka roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.
  3. Jeśli nie zgłosiłeś roszczenia o wypłatę zasiłku z przyczyn niezależnych od Ciebie, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.
  4. Wypłata zasiłku macierzyńskiego przez ZUS nastąpi niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.

Jak to zrobić ?

  1. Zaloguj się na swój profil na Platformie usług Elektronicznych (PUE).
  2. Jeśli jesteś matką dziecka i chcesz skrócić okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego, w  katalogu usług wybierz  usługę "Złożenie dokumentu ZAS-23". Jeśli jesteś pracownicą, a zasiłek wypłaca Ci ZUS, wystąp do swojego pracodawcy z wnioskiem o skrócenie urlopu macierzyńskiego. W takim przypadku nie musisz składać wniosku ZAS-23, a o dacie, od której nie przebywasz na urlopie poinformuj niezwłocznie terenową jednostkę organizacyjną ZUS, która wypłaca Ci zasiłek.
  3. Jeśli jesteś ojcem dziecka i chcesz złożyć wniosek o zasiłek macierzyński, w katalogu usług wybierz usługę "Złożenie dokumentu ZAS-54". Jeśli jesteś pracownikiem i o urlop macierzyński wystąpiłeś do pracodawcy a zasiłek macierzyński za okres tego urlopu będzie Ci wypłacał ZUS, nie musisz składać wniosku ZAS-54.
  4. Uzupełnij dane w formularzu elektronicznym.
  5. Jeśli jesteś ojcem dziecka i posiadasz konto w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej nie zapomnij podać numeru rachunku, na który ZUS ma wypłacić zasiłek.
  6. Uwaga: W związku z tym, iż istnieje możliwość odmowy przyznania zasiłku, złóż dyspozycję sposobu odbioru decyzji. Domyślnie zaznaczona jest opcja odbioru decyzji  elektronicznie (przez PUE ZUS).  Możesz także wybrać odpowiedź w formie papierowej z odbiorem osobistym bądź przez pełnomocnika w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS albo pocztą tradycyjną.  
  7. Podpisz wniosek za pomocą certyfikatu kwalifikowanego  lub profilu zaufanego ePUAP. Wyślij wniosek elektronicznie do ZUS.

Dalsze kroki

  1. Jeśli jesteś matką dziecka - osobiście lub pocztą dostarcz do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS właściwej według miejsca zamieszkania:
    • oświadczenie, od kiedy ubezpieczony-ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego, termin ten powinien przypadać bezpośrednio po terminie, od którego Ty rezygnujesz z urlopu macierzyńskiego lub pobierania zasiłku macierzyńskiego,
    • zaświadczenie pracodawcy o terminie zaprzestania korzystania przez Ciebie z urlopu macierzyńskiego lub na warunkach urlopu macierzyńskiego.
  2. Jeśli jesteś ojcem dziecka osobiście lub pocztą dostarcz do terenowej jednostki organizacyjnej ZUS właściwej według miejsca zamieszkania:
    • jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z urodzeniem się dziecka - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną przez płatnika składek lub ZUS za zgodność z oryginałem:
      • W przypadku urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą - przetłumaczony na język polski skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka lub ich kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku albo przez Zakład za zgodność z oryginałem.
        Obowiązek tłumaczenia nie dotyczy aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Ukrainy, Macedonii, Serbii, Czarnogóry oraz Bośni i Hercegowiny, w języku urzędowym tych państw.
    • jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie i wystąpiłeś do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie:
      • zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sadu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS, albo kopię wniosku o wszczęcie postepowania w sprawie przysposobienia dziecka, zawierające  datę urodzenia dziecka, z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia  do sądu,
      • decyzję ostateczną o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jej kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
      • oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie.
        Oświadczenie możesz:
    • jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej:
      • prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą, albo ich kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS,
      • decyzja ostateczna o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
      • dokument potwierdzający wiek dziecka.
    • zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz o  okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego, a także o  stawce procentowej, w jakiej zasiłek przysługiwał matce dziecka. Zaświadczenie powinno zawierać: imię, nazwisko i PESEL matki, a jeśli nie nadano jej numeru PESEL serię i numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość,
    • wypełnione przez płatnika składek zaświadczenie:
      • na druku Z-3  - jeśli jesteś pracownikiem
      • na druku  Z-3b - jeśli  jesteś osobą prowadzącą pozarolniczą działalność, osobą współpracującą z osobą prowadzącą działalność albo jesteś duchownym,
      • na druku ZUS -Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
        Druki zaświadczeń płatnika składek (Z-3, Z-3a, Z-3b) są dostępne na stronie internetowej ZUS, można je wydrukować po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu Z-3", "Złożenie dokumentu Z-3a", "Złożenie dokumentu Z-3b") albo uzyskać w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS.
        Uwaga: płatnik składek ma możliwość złożenia do ZUS dokumentu Z-3, Z-3a, Z-3b za pośrednictwem PUE ZUS.
  3. Dokumenty możesz również złożyć w dowolnej terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, która przekaże je do właściwej jednostki ZUS.
  4. Dopełniłeś wszystkich formalności.
  5. W przypadku przyznania ojcu dziecka prawa do zasiłku macierzyńskiego wypłata nastąpi na wskazany we wniosku rachunek. Jeśli ojciec dziecka nie podał numeru rachunku, zasiłek zostanie przez ZUS wysłany na adres zamieszkania podany we wniosku o zasiłek lub inny, wskazany jako adres do wypłaty.
  6. W przypadku odmowy prawa do zasiłku macierzyńskiego ojciec dziecka otrzyma z ZUS decyzję.
  7. Jeżeli złożyłeś dyspozycję odbioru korespondencji w formie elektronicznej, o nadejściu korespondencji zostaniesz powiadomiony emailem lub dodatkowo SMS zdefiniowanymi w profilu PUE ZUS. Po zalogowaniu na swoim profilu PUE ZUS podpisz Urzędowe Poświadczenie Doręczenia (UPD). Tylko wtedy uzyskasz dostęp do dokumentu elektronicznego.
  8. Jeżeli złożyłeś dyspozycję odbioru korespondencji w formie papierowej, pocztą tradycyjną, oczekuj na korespondencję z ZUS.
  9. Jeżeli złożyłeś dyspozycję odbioru korespondencji w formie papierowej, odbierz pismo osobiście bądź przez pełnomocnika.
  10. Od decyzji ojciec dziecka może odwołać się do Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie należy złożyć za pośrednictwem Oddziału ZUS, który wydał decyzję.

Podstawa prawna usługi

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r., poz. 645)

Rozwiń zakładkę Zwiń zakładkę Osobiście

Co przygotować ?

Matka dziecka:

  1. Wniosek zawierający datę, od której rezygnujesz z pobierania zasiłku macierzyńskiego, a jeśli jesteś pracownicą wniosek zawierający datę, od której rezygnujesz z urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego.
    Wniosek możesz wydrukować po wypełnieniu go w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu ZAS-23"), pobrać ze strony internetowej ZUS lub w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS.
  2. Oświadczenie, od kiedy ubezpieczony-ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego. Termin ten powinien przypadać bezpośrednio po terminie, od którego Ty rezygnujesz.
  3. Jeśli jesteś pracownicą i Twój zasiłek jest wypłacany przez ZUS dodatkowo zaświadczenie pracodawcy o terminie zaprzestania korzystania z urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
  4. Dokument potwierdzający tożsamość (dowód osobisty, paszport).
  5. Jeżeli w Twoim imieniu występuje osoba będąca Twoim pełnomocnikiem, konieczne jest Twoje pisemne pełnomocnictwo.

 

Ojciec dziecka:

  1. Jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z  urodzeniem się dziecka - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną przez płatnika składek lub ZUS za zgodność z oryginałem:
    • W przypadku urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą - przetłumaczony na język polski skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka lub ich kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku albo przez Zakład za zgodność z oryginałem.
      Obowiązek tłumaczenia nie dotyczy aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Ukrainy, Macedonii, Serbii, Czarnogóry oraz Bośni i Hercegowiny, w języku urzędowym tych państw.
  2. Jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie i wystąpiłeś do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie:
    • zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sadu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS, albo kopię wniosku o wszczęcie postepowania w sprawie przysposobienia dziecka, zawierające  datę urodzenia dziecka, z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia  do sądu,
    • decyzję ostateczną o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jej kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
    •  oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie.
      Oświadczenie możesz:
  3. Jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej:
    • prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą, albo ich kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS,
    • decyzja ostateczna o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
    • dokument potwierdzający wiek dziecka.
  4. Zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz o  okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego a także o stawce  procentowej, w jakiej zasiłek przysługiwał matce dziecka. Zaświadczenie powinno zawierać: imię, nazwisko i PESEL matki, a jeśli nie nadano jej numeru PESEL serię i numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.5. Jeśli zasiłek będzie wypłacany przez ZUS wypełnione przez płatnika składek zaświadczenie:
    • na druku Z-3 - jeśli jesteś pracownikiem,
    • na druku Z-3b - jeżeli jesteś osobą prowadzącą działalność, osobą współpracującą z osobą prowadzącą działalność albo jesteś duchownym,
    • na druku Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
      Uwaga: Płatnik składek ma możliwość złożenia do ZUS zaświadczenia Z-3, Z-3a, Z-3b za pośrednictwem PUE ZUS. Druk zaświadczenia w celu jego wypełnienia płatnik składek może pobrać ze strony internetowej ZUS, albo w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, albo może wydrukować po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS.
  5. Dokument potwierdzający tożsamość (dowód osobisty, paszport).
  6. Jeżeli w Twoim imieniu występuje osoba będąca Twoim pełnomocnikiem, konieczne jest Twoje pisemne pełnomocnictwo – druk pełnomocnictwa PEL dostępny jest również na PUE ZUS.

Jakie są terminy ?

  1. Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 14 tygodni po porodzie ubezpieczona matka dziecka może zrezygnować z pobierania zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres. Pracownica, która zamierza zrezygnować z urlopu oraz okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego, pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z urlopu zgłasza najpóźniej na 7 dni przed planowanym przystąpieniem do pracy. Ubezpieczona  niebędąca pracownicą, która zamierza zrezygnować z zasiłku macierzyńskiego, pisemny wniosek w tej sprawie zgłasza najpóźniej przed datą planowanego zakończenia  korzystania z tego zasiłku.  W takim przypadku ojciec dziecka występuje z wnioskiem o zasiłek macierzyński, a jeśli ojciec dziecka jest pracownikiem - z wnioskiem o urlop macierzyński lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, w wymiarze niewykorzystanym przez matkę dziecka, w terminie przypadającym bezpośrednio po okresie wykorzystanym przez matkę.
  2. W przypadku ojca dziecka roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.
  3. Jeśli nie zgłosiłeś roszczenia o wypłatę zasiłku z przyczyn niezależnych od Ciebie, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.
  4. Zasiłek macierzyński ojcu dziecka może być wypłacany przez ZUS lub płatnika składek.
    Jeśli zasiłek macierzyński ojcu dziecka będzie wypłacany przez ZUS wypłata zasiłku nastąpi niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.
    Jeśli zasiłek będzie wypłacany przez płatnika składek, ponieważ zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych, ojciec dziecka zasiłek otrzyma w terminie wypłaty wynagrodzenia, nie później niż w ciągu 30 dni od złożenia wszystkich dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.

Jak to zrobić ?

  1. Jeśli jesteś matką dziecka i chcesz skrócić okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego napisz wniosek o rezygnację z zasiłku macierzyńskiego zawierający datę, od której rezygnujesz z pobierania zasiłku oraz oświadczenie od kiedy ubezpieczony ojciec dziecka będzie korzystał z zasiłku macierzyńskiego. Wniosek i oświadczenie złóż u płatnika zasiłku. Możesz wykorzystać formularz "Wniosek ZAS-23", który wydrukujesz po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu ZAS-23"). Jeżeli jesteś pracownicą złóż u swojego pracodawcy wniosek o skrócenie urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w takim przypadku nie musisz składać odrębnego wniosku o rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego; jeżeli jednak zasiłek macierzyński wypłaca Ci ZUS powinnaś poinformować niezwłocznie terenową jednostkę organizacyjną ZUS wypłacającą zasiłek, o dacie, od której nie przebywasz na urlopie.
  2. Jeśli jesteś ojcem dziecka napisz wniosek o zasiłek macierzyński. Możesz wykorzystać formularz wniosku ZAS-54, który wydrukujesz po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu ZAS-54").
    Jeśli posiadasz konto w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej nie zapomnij podać numeru rachunku, na który ZUS ma wypłacić zasiłek.
  3. Jeśli Twój płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego:
    • powyżej 20 ubezpieczonych – zgromadzone dostarcz do swojego płatnika, który ustali uprawnienia do zasiłku,
    • nie więcej niż 20 ubezpieczonych - jeżeli jesteś pracownikiem odpowiedni wniosek i pozostałe dokumenty , dostarcz do swojego płatnika i poinformuj o tym ZUS osobiście lub przez pracodawcę, który komplet dokumentów przekaże do ZUS.
      W przypadku pozostałych ubezpieczonych - dokumenty mogą być złożone bezpośrednio w terenowej jednostki organizacyjną ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek.
  4. Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz z taką osobą albo jesteś duchownym odpowiedni wniosek i pozostałe dokumenty, dostarcz do terenowej jednostki organizacyjną ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek.
  5. Dokumenty możesz też złożyć w dowolnej terenowej jednostki organizacyjną ZUS, która przekaże je do właściwej jednostki ZUS.
  6. Możesz zarezerwować termin wizyty w terenowej jednostki organizacyjną ZUS poprzez PUE ZUS.

Dalsze kroki

  1. Dopełniłeś wszystkich formalności.
  2. W przypadku przyznania prawa ojcu dziecka do zasiłku macierzyńskiego wypłata nastąpi na wskazany we wniosku rachunek. Jeśli ojciec dziecka nie podałeś numeru rachunku, zasiłek zostanie przez ZUS wysłany na adres zamieszkania podany we wniosku o zasiłek lub inny, wskazany jako adres do wypłaty.
  3. Jeśli ZUS odmówi ojcu dziecka zasiłku macierzyńskiego ojciec dziecka otrzyma w tej sprawie decyzję.
  4. Jeśli płatnik składek odmówi ojcu dziecka zasiłku macierzyńskiego może wystąpić do ZUS o wydanie decyzji.
  5. Korespondencję w sprawie zasiłku macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS otrzymasz na wskazany we wniosku adres. Możesz zmienić dyspozycję odbioru korespondencji i odebrać ja osobiście lub przez pełnomocnika w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS albo elektronicznie na swoim profilu PUE ZUS.
  6. Od decyzji w sprawie zasiłku macierzyńskiego ojciec dziecka może odwołać się do Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie złóż za pośrednictwem Oddziału ZUS, który wydał decyzję.

Podstawa prawna usługi

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r., poz. 645)

Rozwiń zakładkę Zwiń zakładkę Pocztą

Co przygotować ?

Matka dziecka:

  1. Wniosek zawierający datę, od której rezygnujesz z pobierania zasiłku macierzyńskiego, a jeśli jesteś pracownicą wniosek zawierający datę, od której rezygnujesz z urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i zasiłku macierzyńskiego.
    Wniosek możesz wydrukować po wypełnieniu go w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu ZAS-23"), pobrać ze strony internetowej ZUS lub w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS.
  2. Oświadczenie, od kiedy ubezpieczony-ojciec dziecka będzie korzystał z uprawnień do zasiłku macierzyńskiego. Termin ten powinien przypadać bezpośrednio po terminie, od którego Ty rezygnujesz.
  3. Jeśli jesteś pracownicą i Twój zasiłek jest wypłacany przez ZUS dodatkowo zaświadczenie pracodawcy o terminie zaprzestania korzystania z urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.
  4. Dokument potwierdzający tożsamość (dowód osobisty, paszport).
  5. Jeżeli w Twoim imieniu występuje osoba będąca Twoim pełnomocnikiem, konieczne jest Twoje pisemne pełnomocnictwo.

 

Ojciec dziecka:

  1. Jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z  urodzeniem się dziecka - skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną przez płatnika składek lub ZUS za zgodność z oryginałem:
    • W przypadku urodzenia dziecka podczas pobytu za granicą - przetłumaczony na język polski skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub zagraniczny akt urodzenia dziecka lub ich kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku albo przez Zakład za zgodność z oryginałem.
      Obowiązek tłumaczenia nie dotyczy aktów urodzenia dziecka wystawionych na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, Szwajcarii, Islandii, Liechtensteinu, Norwegii, Ukrainy, Macedonii, Serbii, Czarnogóry oraz Bośni i Hercegowiny, w języku urzędowym tych państw.
  2. Jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie i wystąpiłeś do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie:
    • zaświadczenie sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia do sadu o przysposobienie dziecka, zawierające datę urodzenia dziecka lub jego kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS, albo kopię wniosku o wszczęcie postepowania w sprawie przysposobienia dziecka, zawierające  datę urodzenia dziecka, z poświadczeniem sądu opiekuńczego o dacie wystąpienia  do sądu,
    • decyzję ostateczną o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jej kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
    •  oświadczenie ubezpieczonego o dacie przyjęcia dziecka na wychowanie.
      Oświadczenie możesz:
  3. Jeśli ubiegasz się o zasiłek w związku z przyjęciem dziecka na wychowanie w ramach rodziny zastępczej:
    • prawomocne orzeczenie sądu opiekuńczego o umieszczeniu dziecka w rodzinie zastępczej lub umowa cywilnoprawna zawarta pomiędzy rodziną zastępczą a starostą, albo ich kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem przez płatnika składek lub ZUS,
    • decyzja ostateczna o odroczeniu obowiązku szkolnego lub jego kopia potwierdzona za zgodność z oryginałem  przez płatnika składek lub ZUS, w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka, wobec którego podjęto taką decyzję,
    • dokument potwierdzający wiek dziecka.
  4. Zaświadczenie płatnika zasiłku o okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego przez matkę dziecka oraz o  okresie przysługującego jej zasiłku macierzyńskiego a także o stawce  procentowej, w jakiej zasiłek przysługiwał matce dziecka. Zaświadczenie powinno zawierać: imię, nazwisko i PESEL matki, a jeśli nie nadano jej numeru PESEL serię i numer dowodu osobistego lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość.5. Jeśli zasiłek będzie wypłacany przez ZUS wypełnione przez płatnika składek zaświadczenie:
    • na druku Z-3 - jeśli jesteś pracownikiem,
    • na druku Z-3b - jeżeli jesteś osobą prowadzącą działalność, osobą współpracującą z osobą prowadzącą działalność albo jesteś duchownym,
    • na druku Z-3a - w przypadku pozostałych ubezpieczonych.
      Uwaga: Płatnik składek ma możliwość złożenia do ZUS zaświadczenia Z-3, Z-3a, Z-3b za pośrednictwem PUE ZUS. Druk zaświadczenia w celu jego wypełnienia płatnik składek może pobrać ze strony internetowej ZUS, albo w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS, albo może wydrukować po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS.
  5. Jeżeli w Twoim imieniu występuje osoba będąca Twoim pełnomocnikiem, konieczne jest Twoje pisemne pełnomocnictwo – druk pełnomocnictwa PEL dostępny jest również na PUE ZUS.

Jakie są terminy ?

  1. Po wykorzystaniu zasiłku macierzyńskiego przez okres co najmniej 14 tygodni po porodzie ubezpieczona matka dziecka może zrezygnować z pobierania zasiłku macierzyńskiego za pozostały okres. Pracownica, która zamierza zrezygnować z urlopu oraz okresu pobierania zasiłku macierzyńskiego, pisemny wniosek w sprawie rezygnacji z urlopu zgłasza najpóźniej na 7 dni przed planowanym przystąpieniem do pracy. Ubezpieczona  niebędąca pracownicą, która zamierza zrezygnować z zasiłku macierzyńskiego, pisemny wniosek w tej sprawie zgłasza najpóźniej przed datą planowanego zakończenia  korzystania z tego zasiłku.  W takim przypadku ojciec dziecka występuje z wnioskiem o zasiłek macierzyński, a jeśli ojciec dziecka jest pracownikiem - z wnioskiem o urlop macierzyński lub urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego, w wymiarze niewykorzystanym przez matkę dziecka, w terminie przypadającym bezpośrednio po okresie wykorzystanym przez matkę.
  2. W przypadku ojca dziecka roszczenie o wypłatę zasiłku przedawnia się po upływie 6 miesięcy od ostatniego dnia okresu, za który zasiłek przysługuje.
  3. Jeśli nie zgłosiłeś roszczenia o wypłatę zasiłku z przyczyn niezależnych od Ciebie, termin 6 miesięcy liczy się od dnia, w którym ustała przeszkoda uniemożliwiająca zgłoszenie roszczenia.
  4. Zasiłek macierzyński ojcu dziecka może być wypłacany przez ZUS lub płatnika składek.
    Jeśli zasiłek macierzyński ojcu dziecka będzie wypłacany przez ZUS wypłata zasiłku nastąpi niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od daty złożenia dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.
    Jeśli zasiłek będzie wypłacany przez płatnika składek, ponieważ zgłasza do ubezpieczenia chorobowego więcej niż 20 ubezpieczonych, ojciec dziecka zasiłek otrzyma w terminie wypłaty wynagrodzenia, nie później niż w ciągu 30 dni od złożenia wszystkich dokumentów niezbędnych do stwierdzenia uprawnień do zasiłku.

Jak to zrobić ?

  1. Jeśli jesteś matką dziecka i chcesz skrócić okres wypłaty zasiłku macierzyńskiego napisz wniosek o rezygnację z zasiłku macierzyńskiego zawierający datę, od której rezygnujesz z pobierania zasiłku oraz oświadczenie od kiedy ubezpieczony ojciec dziecka będzie korzystał z zasiłku macierzyńskiego. Wniosek i oświadczenie złóż u płatnika zasiłku. Możesz wykorzystać formularz "Wniosek ZAS-23", który wydrukujesz po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu ZAS-23"). Jeżeli jesteś pracownicą złóż u swojego pracodawcy wniosek o skrócenie urlopu macierzyńskiego/urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, w takim przypadku nie musisz składać odrębnego wniosku o rezygnacji z zasiłku macierzyńskiego; jeżeli jednak zasiłek macierzyński wypłaca Ci ZUS powinnaś poinformować niezwłocznie terenową jednostkę organizacyjną ZUS wypłacającą zasiłek, o dacie, od której nie przebywasz na urlopie.
  2. Jeśli jesteś ojcem dziecka napisz wniosek o zasiłek macierzyński. Możesz wykorzystać formularz wniosku ZAS-54, który wydrukujesz po wypełnieniu w formie elektronicznej na profilu PUE ZUS (usługa "Złożenie dokumentu ZAS-54").
    Jeśli posiadasz konto w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej nie zapomnij podać numeru rachunku, na który ZUS ma wypłacić zasiłek.
  3. Jeśli Twój płatnik składek zgłasza do ubezpieczenia chorobowego:
    • powyżej 20 ubezpieczonych – zgromadzone dostarcz do swojego płatnika, który ustali uprawnienia do zasiłku,
    • nie więcej niż 20 ubezpieczonych - jeżeli jesteś pracownikiem odpowiedni wniosek i pozostałe dokumenty , dostarcz do swojego płatnika i poinformuj o tym ZUS osobiście lub przez pracodawcę, który komplet dokumentów przekaże do ZUS.
      W przypadku pozostałych ubezpieczonych - dokumenty mogą być wysłane bezpośrednio do terenowej jednostki organizacyjną ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek.
  4. Jeśli prowadzisz pozarolniczą działalność lub współpracujesz z taką osobą albo jesteś duchownym odpowiedni wniosek i pozostałe dokumenty, wyślij do terenowej jednostki organizacyjną ZUS właściwej ze względu na siedzibę płatnika składek.
  5. Dokumenty możesz też wysłać do dowolnej terenowej jednostki organizacyjną ZUS, która przekaże je do właściwej jednostki ZUS.

Dalsze kroki

  1. Dopełniłeś wszystkich formalności.
  2. W przypadku przyznania prawa ojcu dziecka do zasiłku macierzyńskiego wypłata nastąpi na wskazany we wniosku rachunek. Jeśli ojciec dziecka nie podałeś numeru rachunku, zasiłek zostanie przez ZUS wysłany na adres zamieszkania podany we wniosku o zasiłek lub inny, wskazany jako adres do wypłaty.
  3. Jeśli ZUS odmówi ojcu dziecka zasiłku macierzyńskiego ojciec dziecka otrzyma w tej sprawie decyzję.
  4. Jeśli płatnik składek odmówi ojcu dziecka zasiłku macierzyńskiego może wystąpić do ZUS o wydanie decyzji.
  5. Korespondencję w sprawie zasiłku macierzyńskiego wypłacanego przez ZUS otrzymasz na wskazany we wniosku adres. Możesz zmienić dyspozycję odbioru korespondencji i odebrać ja osobiście lub przez pełnomocnika w terenowej jednostce organizacyjnej ZUS albo elektronicznie na swoim profilu PUE ZUS.
  6. Od decyzji w sprawie zasiłku macierzyńskiego ojciec dziecka może odwołać się do Sądu Rejonowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w terminie 1 miesiąca od dnia doręczenia decyzji. Odwołanie złóż za pośrednictwem Oddziału ZUS, który wydał decyzję.

Podstawa prawna usługi

Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (tekst jednolity Dz. U. z 2019 r., poz. 645)