Prawo do zasiłku opiekuńczego i okres przysługiwania

Kiedy masz prawo do zasiłku opiekuńczego

Możesz skorzystać z zasiłku opiekuńczego, jeśli jesteś zwolniony od wykonywania pracy, bo musisz opiekować się:

• dzieckiem, które nie ukończyło 8 lat i wystąpiła jedna z następujących sytuacji:
  • nieprzewidziane zamknięcie żłobka, klubu dziecięcego, przedszkola lub szkoły, do których Twoje dziecko uczęszcza,
  • konieczność izolacji dziecka z powodu podejrzenia o nosicielstwo choroby zakaźnej,
  • choroba niani (z którą masz zawartą umowę uaktywniającą, lub dziennego opiekuna, którzy opiekują się dzieckiem,
  • poród lub choroba Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, a poród lub choroba uniemożliwia tę opiekę,
  • pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem;
• dzieckiem niepełnosprawnym (tj. dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji), które nie ukończyło 18 lat, jeśli wystąpiła jedna z następujących sytuacji:
  • poród lub choroba Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, jeśli poród lub choroba uniemożliwia im opiekę,
  • pobyt w szpitalu albo innej placówce leczniczej Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem;
• chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które nie ukończyło 18 lat;
• chorym dzieckiem;
• innym niż dziecko chorym członkiem rodziny.

Uwaga!

• Zamknięcie żłobka, przedszkola, klubu dziecięcego lub szkoły, do których uczęszcza Twoje dziecko jest nieprzewidziane, jeśli zostałeś o tym zawiadomiony w terminie krótszym niż 7 dni przed ich zamknięciem.
• Inny członek rodziny to: małżonek, rodzic, rodzic dziecka, ojczym, macocha, teściowie, dziadkowie, wnuki, rodzeństwo oraz dzieci w wieku ponad 14 lat – pod warunkiem, że w czasie, kiedy się nim opiekujesz, jesteś z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
• Zasiłek opiekuńczy możesz otrzymać na: Twoje dzieci lub dzieci Twojego małżonka, dzieci przysposobione, dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymanie (np. w ramach rodziny zastępczej).
• Zasiłek opiekuńczy otrzymasz niezależnie od okresu Twojego ubezpieczenia.
• Prawo do zasiłku mają na równi matka i ojciec dziecka. Zasiłek może otrzymać jednak za dany okres tylko jeden z rodziców, ten który wystąpi z wnioskiem o jego wypłatę.
• Zasiłek opiekuńczy przysługuje Ci, gdy nie ma innych członków rodziny, którzy mogą  zapewnić opiekę. Nie dotyczy to opieki nad chorym dzieckiem w wieku do lat 2.
• Członkiem rodziny, który może zapewnić opiekę, nie jest osoba, która:
  • jest całkowicie niezdolna do pracy,
  • jest chora,
  • nie jest sprawna fizycznie lub psychicznie za względu na swój wiek,
  • prowadzi gospodarstwo rolne,
  • jest pracownikiem, który odpoczywa po pracy na nocnej zmianie,
  • prowadzi działalność,
  • nie jest zobowiązana do opieki na podstawie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego - jeśli odmawia sprawowania opieki.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy

Jeśli matka dziecka, która pobiera zasiłek macierzyński w czasie 8 tygodni po porodzie, nie może opiekować się nowo urodzonym dzieckiem, to jako ubezpieczony ojciec dziecka albo inny członek najbliższej rodziny możesz otrzymać dodatkowy zasiłek opiekuńczy. Musisz przerwać zatrudnienie lub inną działalność zarobkową, aby zaopiekować się dzieckiem.

Dotyczy to sytuacji, w których ubezpieczona matka dziecka:

• przebywa w szpitalu lub innej placówce leczniczej i nie może osobiście opiekować się dzieckiem,
• ma orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji lub orzeczenie o niepełnosprawności w stopniu znacznym i stan zdrowia uniemożliwia jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem,
• porzuciła dziecko.

Dodatkowy zasiłek opiekuńczy przysługuje  nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 8 tygodni życia.  

Brak prawa do zasiłku opiekuńczego

Zasiłek opiekuńczy nie przysługuje Ci za okres:

• w którym masz prawo do wynagrodzenia na podstawie przepisów szczególnych,
• w którym korzystasz z urlopu bezpłatnego lub urlopu wychowawczego,
• w którym jesteś tymczasowo aresztowany lub odbywasz karę pozbawienia wolności,  
• objęty zwolnieniem lekarskim, w czasie którego pracowałeś lub wykorzystywałeś to zwolnienie niezgodnie z jego celem, co zostało stwierdzone w czasie kontroli.

Okres wypłaty zasiłku opiekuńczego

Zasiłek przysługuje Ci nie dłużej niż przez:

• 60 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opiekujesz się zdrowym dzieckiem do lat 8  lub chorym dzieckiem do lat 14, w tym także dzieckiem niepełnosprawnym w tym wieku, albo
• 14 dni w roku kalendarzowym, jeżeli opiekujesz się dzieckiem w wieku ponad 14 lat lub innym chorym członkiem rodziny,
• 30 dni w roku kalendarzowym, jeśli opiekujesz się:
  • chorym dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 14 lat ale nie ukończyło 18 lat, albo
  • dzieckiem niepełnosprawnym, które ukończyło 8 lat ale nie ukończyło 18 lat, jeśli w wyniku porodu, choroby albo pobytu w szpitalu Twojego małżonka lub rodzica Twojego dziecka, którzy stale opiekują się dzieckiem, nie mogą oni opiekować się dzieckiem niepełnosprawnym.

Pamiętaj, że jeśli w roku kalendarzowym opiekujesz się wyłącznie niepełnosprawnym dzieckiem oraz innymi chorymi członkami rodziny (i nie masz innych dzieci, które nie ukończyły 14 lat), zasiłek opiekuńczy przysługuje Ci łącznie za okres nie dłuższy niż 30 dni w roku kalendarzowym, w tym nie dłuższy niż 14 dni na opiekę nad chorymi członkami rodziny.

Łączny okres wypłaty zasiłku opiekuńczego nie może przekroczyć 60 dni w roku kalendarzowym. Nie zależy on od liczby osób uprawnionych do zasiłku, liczby dzieci lub członków rodziny, którzy wymagają opieki.

Okres pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie jest wliczany do limitu 60 i 14 dni w roku kalendarzowym.